شاخسی ( شاه حسین )

گئنه قورولدی جددوون عزاسی یاابن العسگری

چکیلدی عرش وفرشیده قراسی یاابن العسگری

شاید از هر خلخالی در مورد عزاداری درایام ماه محرم بپرسی مطمئنا با شور و هیجان خاصی مراسم این ماه عزیز را در ذهن خود تجسم کرده و با احساسات خاصی این مراسم و عزاداری ها را تعریف خواهد کرد.

اما تفاوت خاصی در عزاداری شهرستان خلخال با سایر مناطق وجود دارد که همین تفاوت باعث می شود که مرد و زن و خردسال و بزرگسال از کوی و برزن و محله و خیابان و در هر شرایط آب و هوایی چه در برف و بوران زمستان و چه در گرمای زیاد با ذوق و اشتیاق زیاد در این مراسم سنتی که مختص خلخال است شرکت کنند.

یکی از این مراسم " شاخسی " یا همان " شاه حسین " است که قاعده و قانون و اصول خاص خود را دارد  این مراسم از اولین شب ماه محرم شروع و تا شب عاشورا هر شب برگزار می شود عزاداران با صف های زنجیر وار شانه به شانه هم ایستاده ، با گرفتن دست چپ از کمر فرد کناری خود و با گذاشتن پای چپ مقابل خود شروع به راه رفتن می کنند . عزاداران این مراسم حرکت پاها و دستهای خود را با شعار حماسی مخصوص شاخسی هماهنگ میکنند و از جلوی مساجد مختلف شروع به حرکت کرده و در میدان مسجد جمعه خلخال بعد از چند حلقه انسانی که ایجاد می شود با فریاد " بر شمر پلید لعنت " به پایان می رسانند .

هر شب ذکر یا شعار های خاص آن شب را دارد که بعد از ادای شعار توسط شعار دهنده که در انتهای صف قرار می گیرد ، همه عزاداران بصورت هماهنگ شعار را تکرار می کنند.در حقیت این شعار ها احوال کاروان امام حسین در صحرای کربلا است که در مورد اصحاب ویاران سید الشهدا رخ داده است.

بنا به روایت های متعدد این مراسم نمادی از حرکات و رفتار حبیب ابن مضاهر ، پیرترین اصحاب امام حسین است که شب عاشورا به همراه بقیه اصحاب با حلقه زدن به دور امام حسین بیعت خود را با آن امام تازه نمودند .

" شاه حسینی ، اول حبیب ابن مضاهیر باشلادی بو سببدن بیر بئله شور و عزا شاه حسینده دیر "

شاه حسین آئین مذهبی منحصر به فردی برای خلخالیها محسوب می شودکه شاید صدها سال است که به این شیوه برای خلخالیها جا افتاده است.

ولی متاسفانه در شب های محرم از حاشیه های مختلف شهر شاهد دستجات متعددی هستیم که این نوع مراسم به نوعی منتسب به غیر از شهر های آذربایجان محسوب می شود واز آن حالت حماسی و شورعزاداری خاصی که در شاه حسین وجود دارد در این مراسم به چشم نمی خورد اخیرا برخی ها که تعدادشان زیاد هم نیست حرفهایی مبنی بر اینکه شاه حسین باید با این شیوه جدید برگزار شود را مطرح کرده اند ، ولی این به هیچ وجه درست نیست که به آیین گذشتگانمان پشت بکنیم و بخواهیم ، مراسم بدون توجه به آئین پیشینیان و بدون آن حال وهای خاصی که در گذشته انجام می شد برگزار شود.

آئین های سنتی -مذهبی در هر شهر ودیاری به نوعی رخنه در فرهنگ و ادبیات آن شهرو دیار دارد ویکباره بر سر زبانها و اعمال و رفتار مردم نیفتاده است شاید صد ها شاعر عاشق و خادمان ریاضت کشیده اباعبدالله دراین راه خون دل خورده اند پس آیا این درست است مراسمی را که ریشه در تاریخ وفرهنگ وتمدن یک ملت داردبه راحتی کنار گذاشته شود .

چرا این مراسم درایام غیر محرم انجام نمی شود ؟چرادر سرمای 30 درجه زیر صفر ، سایر شبها میدان های مختلف شهر با سیل انبوه جمعیت مواجه نمی شود؟ آیا کسانی که به راحتی با این مراسم مخالف هستند چقدر اطلا عاتی در مورد مذهب شیعه ومصائب شیعیان در طول تاریخ اسلام دارند.

" آی منیم حوسیینچی قارداش و باجیلاریم ، گلین آیدینلیغینان بیز اوز آئین لریمیزی کی بو شهرین آدلیم و شهیر میراثلاری تانینیر اوزل حالده دواملاشدیراق "

در مجلس عزایش بیگانه ره ندارد ما را که راه دادند این دعوت حسین است

ما شیعیان نباید به راحتی بگذاریم که قیام وفلسفه عاشورااز بین برود.

بو قارا علم یاتاردی ، اگر اولماسایدی زینب               سسیمیز هارا چاتاردی ، اگر اولماسایدی زینب.

سعید اسماعیل زاده