برنامه صعود به قله 3309 متری آغ داغ با همکاری هیئت کوهنوردی خلخال و انجمن کوهنوردان خلخال در مورخ 23 خرداد ماه 1392 + از سری گزارشهای زیبای سعید مدنی به همراه تصاویر مرتبط و زیبا

گزارش : سعید مدنی

گزارش برنامه صعود به قله 3309 متری آغ داغ

نام برنامه و تاریخ اجرا : قله آغ داغ ، 23 / 3 / 1392

نوع برنامه : کوهپیمایی ترکیبی

نام مسئولین برنامه:

- سرپرست : فرید مینافر

- راهنمای گروه : مهدی ممدوحی

- مسئول فنی : حسین بختیارزاده

نام اعضای گروه : مهدی ممدوحی - فرید مینافر - امید عبدی - محمد سیدفضلی - حسین بختیارزاده - آرش رحیمی - علی غنی زاده - سعید مدنی

مکان شروع : خلخال، میدان معلم

امکانات منطقه : شروع حرکت از روستا

طول و عرض جغرافیایی : 483303 372252

چشمه­ ها و محل­های تهیه­ ی آب: چشمه روستای کرنق - چشمه تکه بولاغی

زمانبندی برنامه : دو روزه

مزایا :مطالعه و بررسی نقشه های مسیر صعود قبل از شروع برنامه – هم سطح بودن آمادگی فیزیکی و تجهیزات اعضای گروه - زمانبندی مناسب در شروع حرکت - اسکان مناسب اعضا.

معایب : عدم آگاهی از جزئیات مسیر صعود

وقتی صحبت از تنوع زیستی و اقلیمی در یک منطقه می شود از شهرستان خلخال می توان به عنوان یک نمونه ی منحصر به فرد نام برد. وجود پرندگان و حیوانات وحشی گوناگون در مناطق کوهستانی و جنگلی بکر ، که همچون پناهگاهی طبیعی به دور از کانون های تجمعات انسانی هستند ، از یک سو و نیز وجود شرایط آب و هوایی مختلف و به طبع آن گونه های بیشمار گیاهی از سوی دیگر سبب شده طبیعت خلخال جز منابع غنی زیستی محسوب شده و مورد توجه طبیعت دوستان قرار گیرد.

در میان مناطق مختلف خلخال به جرات می توان گفت که محدوده ی آغ داغ از منظر تنوع زیستی جز بهترین و منحصر به فردترین مناطق بوده و به همین علت اين محدوده در سال 1378 با عنوان منطقه شكار ممنوع آغ داغ به تصويب رسيد و در سال 1379 محدوده اي با مساحت 4322 هكتار در جنوب منطقه شكار ممنوع مذكور با عنوان منطقه حفاظت شده جنگلي تحت مديريت اداره كل حفاظت محيط زيست قرار گرفت. (منبع : کویرها و بیابان های ایران irandeserts.com)  از گونه هاي مهم حيات وحش اين منطقه می توان پلنگ ، كل و بز ، انواع سمور ، سياه گوش ، جوجه تيغي ، گرگ ، روباه ، گراز ، شغال ، گربه جنگلي ، خرگوش ، عقاب ، قرقي ، كركس ، جغد ، بلدرچين ، كبك ، مارها  سوسمارها و مارمولك ها و لاك پشت ها و . . . اشاره نمود.

علاوه بر طبیعت زیبای آغ داغ ، این منطقه از جنبه ی جغرافیایی و تاریخی نیز قابل توجه است. خط الراس اصلی قله آغ داغ که از روستای کرنق واقع در جنوب شروع شده و با طول بیش از 30 کیلومتر تا روستای سوساوا (سوسهاب) به سمت شمال شرقی ادامه پیدا می کند. در شرق این خط الراس منطقه ی شاهرود و شهر کلور و در سمت غربی آن شهر هشتجین و روستاهای برندق و میرجین واقع شده است. شاید بتوان گفت کوه آغ داغ همچون مرزی بین مناطق شاهرود و هشتجین  بوده از سال های دور مسیر های تجاری کاروان ها در همه جای این منطقه وجود داشته که بقایای آن همچون کاروانسراها را می توان هم اکنون در نزدیکی های فاطما بولاغی (مسیر روستای واراواد) در دامنه ی شرقی کوه آغ داغ مشاهده کرد.

مسیر های صعود به قله ی آغ داغ شامل سه مسیر روستای واراوارد (بفراجرد) ، روستای سوساوا (سوسهاب) و روستای میرجین (تکه بولاغی) می باشد. مسیر واراوارد به علت امکان کمپینگ در دامنه ی شرقی قله برای صعود های دو روزه مناسب بوده و برای صعودهای زمستانی و استقامتی مسیر سوساوا ، با توجه با حرکت از خط الراس و بهمن گیر نبودن ، در نظر گرفته می شود. برای صعودهای سراسری و عمومی به دلیل تغییرات کم ارتفاع ، مسیر روستای میرجین انتخاب می شود.

در این برنامه تصمیم بر آن شد از یک مسیر کمتر پیموده شده و طولانی تر به این قله صعود کنیم تا از طرفی استقامت اعضا را بسنجیم و هم توانایی خودمان را در پیمودن مسیرهای جدید به چالش بکشیم. به همین خاطر تصمیم گرفتیم کل خط الراس آغ داغ را بپیماییم.

بعد از بررسی مسیر با توجه به تصاویر ماهواره ای روستای کرنق را برای شروع مسیر انتخاب کردیم. این روستا که میان روستاهای برندق و تیل واقع شده است دارای دو جاده ی خاکی از سمت هر دو روستا می باشد . با پرس و جو جاده ای که از سمت شهر کلور و بالاخره روستای تیل به کرنق منتهی می شد انتخاب کردیم.

ظهر روز پنجشنبه 23/3/92 ساعت 3:30 هشت نفر از همنوردان با دو ماشین سواری به سوی کلور حرکت کردیم.

پس از گذشتن از روستاهای شال و تیل کم کم درختان جنگلی اُرس (آردوش) ظاهر شدند. این درختان سوزنی برگ که سازگار با اقلیم هستند یکی از شاخص ترین مشخصه های طبیعت آغ داغ است.

پس از پیمودن حدود چند کیلومتر به ارتفاعات بالا دست روستا کرنق رسیدم. روستا در میان دره ای با کوه هایی با شیب تند در اطراف آن و قله ی آغ داغ در سمت شمال خودنمایی می کرد.

خلاصه پس از دو و نیم ساعت  و یک سراشیبی تند به کرنق رسیدیم. این روستا روستایی با طبیعت زیبا و مردمانی مهمان نواز در ارتفاع 1450 متری واقع شده که در شرق روستای برندق با یک راه ارتباطی ناهموار قرار گرفته است. بافت و معماری این روستا بخشی مدرن و بخشی هنوز به صورت سنتی باقی مانده است.خانه های سنتی این روستا را با مصالح بومی ساخته شده و به شکل زیبایی به صورت دو رنگ تزئین می کنند. جالب است که تزئین خانه ها توسط خانم های روستا و با آوردن خاک های رنگی از طبیعت انجام می شود . خاک سفید به نام "سیبیه گل" و خاک قهوه ای به نام "لی لی جوهر" در زبان محلی تاتی گفته می شود.

کنده درختی که مردان و زنان روستا روی آن دور هم نشسته و گرم صحبت می شدند نیز از جنس تنه ی درخت آردوش بود.

یک روز قبل تر با هماهنگی های همنورد عزیزمان آقای امید عبدی با یکی از اعضای شورای روستا ، آقای نظری ، در منزل شخصیشان شب را مهمان بودیم. پس از رفع خستگی برای بررسی شروع مسیر به خارج از روستا رفته و با آقای نظری مشورت کردیم تا فردا در تاریکی ، قبل از روشن شدن هوا ، در شروع مسیر  دچار مشکل نشویم.

برخلاف باغ های روستاهای منطقه شاهرود که همگی براثر برف بهاری سرمازده بودند و میوه ای نداشتند ، خوشبختانه باغ های این منطقه به علت گرمتر بودن هوا پربار بودند.

برای داشتن انرژی کافی برای فردا و بارگیری هیدرات کربن همگی برای شام همراه خودمان ماکارونی آورده بودیم. پس از خوردن شام برای دیدن ستاره ها و گشتی در شب به بیرون رفتیم. دختران روستا دور آتش جمع شده بودند و مشغول صحبت بودند.

فردا ساعت 4:40 بعد از خوردن صبحانه به راه افتادیم. مسیر را به سمت شمال شرق و از میان باغ های روستا آغاز کردیم و کم کم به سمت خط الراس ارتفاع گرفتیم. منطقه پربود از حشرات جالبی مثل ملخ های 10 سانتی و عنکبوت هایی با تارهای قیفی شکل و نیز ردپای حیواناتی مثل خرس.

پس از مسافتی چشمه ای که روز قبل آقای نظری به ما گفته بود را پیدا کردیم.

با افزایش ارتفاع و گذشتن از میان جنگلهای آردوش و گل های رنگارنگ به خط الراس نزدیک می شدیم که عقابی بر فراز آسمان دیدیم. حضور نگهبان آسمان در این ارتفاع خبر از صخره ای بودن منطقه را می داد!

رفته رفته خط الراس صخره ای شروع شده و گروه نیز در امتداد صخره ها حرکت می کردند.

با رسیدن به خط الراس چشم اندازی از جبهه ی شمالی در برابرمان نمایان شد. چشم اندازی سرسبزتر و با پوشش گیاهی متفاوت. به دلیل رطوبت بیشتر در دامنه های شمالی درختان پهن برگ متراکم به جای درختان سوزنی برگ پراکنده روییده بودند.

با نگاهی به چشم انداز روستا و مسیری که تا کنون پیموده بودیم ، حرکت به سوی قله را ادامه دادیم.

آنچه طبق نقشه ها بررسی کرده بودیم و از اهالی روستای کرنق پرس و جو کردیم مسیری طولانی در حدود 20 کیلومتر در پیش داشتیم. اما رفته رفته مسیر صخره ای تر شده و ما به دلیل شیب زیاد دامنه در هر دو طرف مجبور می شدیم از خط الراس حرکت کرده و در دره ها و قله های پی در پی ارتفاع را کم و زیاد کنیم. در مسیر هایی با شیب بالا باتوم ها رابسته و دست به سنگ می شدیم. همه ی این عوامل سبب شد سرعت صعود کمتر از پیش بینی و زمانبندیمان شود.

خط الراس صخره ای همچنان ادامه داشت و صدای پرندگان همه جا را پر کرده بود. پرنده هایی مثل کبک و بلدرچین در طول مسیر ما به این سو و آن سو پرواز می کردند که به یک لانه ی بلدرچین برخوردیم.

در میان آفتاب سوزان ظهر در میان شکاف صخره ها سایه ای پیدا کردیم و نهار خوردیم. در این حال عقابی در بالای سر ما در حال پرواز بود.

چون این منطقه به علت صخره ای بودن مامنی برای بزهای کوهی می باشد ، که از فضولات به جا مانده از آنها می توان تشخیص داد ، متاسفانه در میان صخره ها تعداد زیادی از بقایای حضور شکارچیان ، مثل پوکه ی فشنگ و . . . ، را که در آنجا کمین کرده بودند را مشاهده کردیم. به هر حال مسیرمان را به سوی قله ادامه داده تا اینکه صخره ها تمام شده و به یخچال های آغ داغ رسیدیم.

ساعت حدود نزدیک به 5 بود که بعد از بیش از 12 ساعت راهپمایی به قله رسیدیم.

به علت عقب افتادن از زمان بندی به جای فرود از خط الراس سوساوا تصمیم گرفتیم به سمت تکه بولاغی (2600 متر)واقع در دامنه ی غربی برویم. شیب فرود از دامنه ی غربی زیاد و در حدود 35 درجه بوده ولی به علت سنگلاخی بودن (شن اسکی) سرعت فرود گروه را زیادتر می کرد.

پس از رسیدن به نزدیکی چشمه همراه با غروب آفتاب با ماشین به سمت روستای سوساوا حرکت کردیم. در راه خلخال در میانه راه خرگوشی راپیدا کردیم که احتمالا در اثر ضربه یا ترس در وسط جاده ایستاده بود. خرگوش رابه داخل ماشین برده و چند صد متر جلوتر در دره آزاد کردیم.

این برنامه با حضور دو تن از پیشکسوتان کوهنوردی شهرمان آقایان مینافر و ممدوحی و همکاری اعضای هیئت کوهنوردی شهرستان خلخال و انجمن کوهنوردان خلخال برگزار گردید. از آقایان عبدی و نظری به جهت هماهنگی و اسکان اعضای گروه در روستای کرنق و نیز آقای اسحق زاده و همکارشان برای جابجایی گروه در جاده های خاکی و صعب العبور و نیز آقای بختیارزاده که با ثبت مسیر توسط جی.پی.اس دستی نقشه های ماهواره ای را تهیه کرده اند را نهایت تشکر را داریم.

گزارش : سعید مدنی